Cách điều trị tay chân miệng đúng cách cha mẹ cần biết

Tay chân miệng là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở trẻ và có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị tay chân miệng sớm và đúng cách sẽ giúp hạn chế các tổn thương và ảnh hưởng do bệnh gây ra.

Tay chân miệng là bệnh gì?

Bệnh tay chân miệng (HFMD) là một loại bệnh do virus gây ra, có khả năng lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác, và có thể dễ dàng lan rộng thành dịch bệnh nếu không có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát kịp thời. Triệu chứng điển hình của bệnh là sự xuất hiện của các nốt mụn nước tập trung ở vùng niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và gối. Dù bệnh có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và có thể gây ra nhiều biến chứng, thậm chí gây tử vong ở trẻ em dưới 3 tuổi.

Bệnh tay chân miệng được phân loại thành 4 cấp độ dựa trên mức độ tổn thương:

• Độ 1: Bệnh diễn ra ở mức độ nhẹ, có thể được chữa khỏi hoàn toàn qua chăm sóc và điều trị tại nhà.
• Độ 2: Bệnh bắt đầu gây ra những tổn thương nặng hơn, có liên quan đến các triệu chứng về thần kinh và tim mạch.
• Độ 3: Bệnh gây ra các biến chứng nặng về thần kinh, tim mạch và hô hấp
• Độ 4: Bệnh nhân xuất hiện triệu chứng sốc.

Hầu hết các trường hợp bệnh tay chân miệng được phát hiện và điều trị sớm, từ khi bệnh ở mức độ nhẹ hoặc mức độ 2. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể tiến triển sang mức độ 3 và gây ra nhiều tổn thương nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Các biến chứng do bệnh tay chân miệng gây ra có thể bao gồm viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi và các vấn đề khác.

Nguyên nhân mắc bệnh tay chân miệng

Virus Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71) là hai chủng virus phổ biến gây bệnh tay chân miệng. Trong số đó, EV71 ít phổ biến hơn nhưng thường gây ra biến chứng nặng hơn và diễn biến nhanh chóng.

Bệnh lây lan chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với các giọt bắn có chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Do đó, nơi có đông người như nhà trẻ, trường học thường là nơi bùng phát mạnh mẽ của bệnh. Tiếp xúc với dịch tiết từ bọng nước, chất nôn, nước bọt hoặc phân cũng là nguyên nhân chính gây lây nhiễm virus.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus tay chân miệng có thể tồn tại trong môi trường bên ngoài trong thời gian dài, đến 4 tuần trên các bề mặt thông thường. Chúng chỉ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 60 độ C trong 15 phút. Do đó, việc lây lan bệnh có thể xảy ra thông qua tiếp xúc với các vật dụng hàng ngày như đồ ăn, đồ uống, đồ chơi, tay nắm cửa, bàn, ghế, và nhiều hơn nữa.

Bên cạnh đó, bệnh tay chân miệng cũng có thể tái nhiễm nhiều lần do sự xâm nhập của các chủng virus khác như Coxsackie A4-A7, A9, A10 hoặc Coxsackie B1-B3, B5.

Chẩn đoán bệnh tay chân miệng

Chân tay miệng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh ngoài da khác như thủy đậu, zona thần kinh. Thông thường, việc chẩn đoán bệnh tay chân miệng được thực hiện thông qua việc thăm khám lâm sàng, dựa vào các triệu chứng, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện một số thủ thuật y khoa bổ sung như: Xét nghiệm dịch từ hầu họng hay dịch tiết từ vết loét.

Cách điều trị tay chân miệng ở trẻ

Khi phải đối mặt với bệnh tay chân miệng ở trẻ em, việc điều trị thường dựa vào các triệu chứng cụ thể và nhằm giúp trẻ cảm thấy thoải mái và dễ chịu, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Vì hiện chưa có vaccine phòng ngừa hoặc thuốc đặc trị cho bệnh này, bác sĩ thường hướng dẫn điều trị dựa vào triệu chứng đã xuất hiện. Cần lưu ý rằng do bệnh được gây ra bởi virus, việc sử dụng thuốc kháng sinh sẽ không mang lại hiệu quả, trừ khi có bội nhiễm vi khuẩn.

Trong trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ, điều trị tại nhà có thể bao gồm việc sử dụng các loại thuốc hỗ trợ như thuốc hạ sốt, giảm đau, và bù nước theo chỉ định của bác sĩ. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 7-10 ngày. Tuy nhiên, nếu bệnh trở nên nghiêm trọng hoặc không giảm sau thời gian điều trị tại nhà, trẻ cần được đưa đến bệnh viện để nhận điều trị tích cực.

Phòng ngừa và chăm sóc trẻ bị tay chân miệng

Các biện pháp phòng ngừa thường tập trung vào việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây. Đây có thể bao gồm việc thực hiện các biện pháp hạn chế tiếp xúc, vệ sinh môi trường sống và đồ dùng cá nhân của trẻ, cũng như theo dõi chặt chẽ các triệu chứng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Việc chăm sóc và hỗ trợ điều trị tận tình và đúng cách có thể giúp bệnh tay chân miệng ở trẻ em được kiểm soát hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

• Cách ly trẻ mắc bệnh: Khi phát hiện trẻ bị tay chân miệng, cần thông báo với trường học và tạm thời giữ trẻ không đến trường trong khoảng 10-14 ngày. Đồng thời, trẻ cũng cần phải được cách ly với các trẻ khác và người thân trong gia đình. Trong quá trình chăm sóc, bố mẹ nên đeo khẩu trang và thường xuyên sát khuẩn.
• Chế độ dinh dưỡng: Trẻ bị tay chân miệng thường cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và khó chịu khi nuốt. Do đó, cần chọn lựa thực phẩm mềm, dễ nuốt và dễ tiêu. Phân chia bữa ăn thành các phần nhỏ giúp trẻ ăn đủ và không gây ác cảm. Tránh cho trẻ ăn thức ăn quá nóng hoặc chua cay. Bổ sung đủ nước và chất dinh dưỡng cần thiết.
• Giữ vệ sinh: Đảm bảo vệ sinh cá nhân, môi trường sống và đồ dùng cá nhân của trẻ luôn được giữ sạch sẽ. Tắm cho trẻ bằng nước ấm và xà phòng sát khuẩn. Xử lý phân và rác thải đúng cách để ngăn ngừa sự lây lan của virus.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Trong trường hợp trẻ sốt cao và có các triệu chứng khó chịu, chỉ sử dụng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý sử dụng hoặc kết hợp các loại thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Bác sĩ sẽ quyết định về liều lượng và loại thuốc phù hợp nhất cho trẻ dựa trên tuổi, cân nặng và tình trạng sức khỏe của trẻ.

Chăm sóc và điều trị tay chân miệng ở trẻ em có thể được thực hiện hiệu quả tại nhà, đặc biệt khi được tiếp cận sớm và áp dụng các biện pháp đúng cách. Nếu trẻ có dấu hiệu trở nặng hoặc không có dấu hiệu cải thiện sau một thời gian điều trị tại nhà, cha mẹ hãy đưa trẻ đến bệnh viện để được hỗ trợ kịp thời nhé!